Στην ελληνική εκκλησιαστική ιστοσελίδα «Ρομφαία» δημοσιεύθηκε στις 23/02/2021 ρεπορτάζ για ένα Συνέδριο που έγινε στο Κίεβο, όπου γίνεται αναφορά σε ναούς «που έχει κατασχέσει παράνομα η Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας» και γράφεται ότι «στο φόρουμ συμμετείχαν οι κληρικοί της Εκκλησίας της Ουκρανίας, καθώς και πιστοί που θέλουν να υπερασπίσουν το συνταγματικό τους δικαίωμα περί της θρησκευτικής ελευθερίας».
Στην πραγματικότητα, οι παραπάνω αναφορές του ρεπορτάζ δεν είναι αληθείς. Πρώτον, μετά τη χορήγηση του Τόμου της Αυτοκεφαλίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, δεν μπορεί να αποκαλείται «Εκκλησία της Ουκρανίας» η εκκλησιαστική παρουσία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία, η οποία -κατά παράβαση και των Νόμων του Ουκρανικού Κράτους- συνεχίζει καταχρηστικά να αυτοαποκαλείται ως «Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία». Αυτό δήλωσε πρόσφατα ρητά και κατηγορηματικά, περιγράφοντας την ορθή εκκλησιολογική τάξη και κανονικότητα στην Ουκρανία, ο ίδιος ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, απαντώντας με επίσημη επιστολή σε σχετικό ερώτημα Ουκρανών δημοσιογράφων. Δεύτερον, κανένας δεν «κατάσχεσε» ναούς. Υπήρξαν νόμιμες συνελεύσεις των θρησκευτικών κοινοτήτων-ενοριών, κατά τις οποίες έγιναν ψηφοφορίες και με μεγάλες πλειοψηφίες αποφάσισαν να ενταχθούν στην Κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας υπό το Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφάνιο. Περισσότερες από 600 παρόμοιες μεταβιβάσεις ενοριών έχουν γίνει μέχρι τώρα σε ολόκληρη την Ουκρανία. Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις, μαζί με το ποίμνιο προσχώρησαν στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας ακόμη και οι μέχρι τότε κληρικοί της Ρωσικής Εκκλησίας, παρά τις ασφυκτικές πιέσεις που δέχτηκαν και την ισχυρή οικονομική εξάρτησή τους από τη Μόσχα.
Στο μήνυμά του προς τους δήθεν «διωκομένους» που συμμετείχαν σε αυτό το Συνέδριο, ο εν Κιέβω Μητροπολίτης της Ρωσικής Εκκλησίας Ονούφριος υπαινίχθηκε ότι τα Ιερά Μυστήρια δεν μπορούν να τελούνται εγκύρως στους ναούς της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας. Αυτό συνιστά προσβολή του Μητροπολίτου Ονουφρίου όχι μόνο σε βάρος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας αλλά και εναντίον εκείνων των Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών που την έχουν αναγνωρίσει. Πρωτίστως, προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Τα όσα δε ισχυρίστηκε ο εν Μπορίσπολ Μητροπολίτης της Ρωσικής Εκκλησίας Αντώνιος (Πακάνιτς) για «θλιβερά γεγονότα των παράνομων κατασχέσεων» είναι απολύτως ψευδή, διότι στις περισσότερες περιπτώσεις -και όπου υπήρξαν μειοψηφικές νομικές αντιδράσεις στις μεταβιβάσεις ενοριών- τα δικαστήρια της Ουκρανίας έκριναν τη νομιμότητα ή μη των μεταβιβάσεων αυτών. Κάθε αντίθετη άποψη, όπως αυτή που υπαινίσσεται ο Μητροπολίτης Αντώνιος μιλώντας για «παράνομες κατασχέσεις», συνιστά ευθεία αμφισβήτηση της Νομοθετικής και της Δικαστικής Λειτουργίας του Κυρίαρχου Ουκρανικού Κράτους.
Ο Μητροπολίτης Αντώνιος αποκαλεί συκοφαντικά την επιθυμία των πιστών να ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας «πολιτικά συμφέροντα» και «διαστροφή των Ιερών Κανόνων της Εκκλησίας», αλλά την ίδια ώρα παριστάνει πως αγνοεί ότι η δική του εκκλησιαστική δομή, που τελεί υπό τις εντολές της Μόσχας και της Εκκλησίας της, λειτουργεί με προκλητικά πολιτικά και γεωπολιτικά κριτήρια και προωθεί τις αποσχιστικές και αυτονομιστικές πολιτικές στην Ανατολική Ουκρανία και στην παράνομα κατεχόμενη από τους Ρώσους Κριμαία. Ενώ, σε άλλο σημείο της ομιλίας του, ο Ιεράρχης της Ρωσικής Εκκλησίας στην Ουκρανία, με αναίδεια και έλλειψη σεβασμού προς τον Προκαθήμενο της Ορθοδοξίας, διαστρεβλώνοντας κατά τη συνήθη τακτική του τα γεγονότα, τόλμησε να ισχυριστεί ότι τάχα «ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος παραβίασε τους ιερούς κανόνες, και προχώρησε σε νομιμοποίηση του σχίσματος στην Ουκρανία».
Λίγες μέρες πριν από τη συνάντηση στη Λαύρα του Κιέβου, στις 17/02/2021, το Πνευματικό Μέτωπο της Ουκρανίας είχε γράψει σχετικά με την πραγματοποίησή της:
Πρόσφατα, η Ρωσική Ομοσπονδία δέχθηκε πολλά και σημαντικά χτυπήματα από την Ουκρανία και από τα κράτη εταίρους της. Όπως η επιβολή από τις ΗΠΑ κυρώσεων εναντίον ενός δικτύου παραγόντων επιρροής στην Ουκρανία, το κλείσιμο των φιλορωσικών τηλεοπτικών σταθμών του Βίκτωρα Μεντβεντσούκ από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, οι συζητήσεις μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πιθανότητα επέκτασης των κυρώσεων στον εσωτερικό κύκλο του Βλαντιμίρ Πούτιν και η αναφορές από την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας για υποψίες κατά του φιλορώσου μπλόγκερ Ανατόλι Σάρι προκάλεσαν αρκετά άβολα συναισθήματα σε ορισμένα μέρη του «οργανισμού του Κρεμλίνου».
Δυστυχώς (για το Κρεμλίνο), κάθε μέρα που περνά φέρνει όλο και πιο κοντά τον «αδυσώπητο Αύγουστο», όταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κατόπιν σχετικής προσκλήσεως του Προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πρόκειται να επισκεφθεί τη χώρα για να συμμετάσχει στους εορτασμούς της 30ής επετείου της Ανεξαρτησίας της.
Το πρώτο βήμα, μετά το οδυνηρό ξάφνιασμά τους, ήταν η έκκληση μιας ομάδας υποστηρικτών του ιδεολογήματος του «Ρωσικού Κόσμου» προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο να αποφύγει την επίσκεψη στην Ουκρανία με αφορμή αυτή την επέτειο. Ανάμεσα σε αυτούς, γνωστοί ρωσόφιλοι «λαγοί», όπως ο πολιτικός και επιχειρηματίας Αντρέι Ντερκάτς, στον οποίο οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις το Σεπτέμβριο του 2020 με την κατηγορία ότι, λειτουργώντας ως πράκτορας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, επιχείρησε να παρέμβει στις Προεδρικές Εκλογές του περασμένου Νοεμβρίου.
Είναι προφανές, ότι η ορολογία «κατάσχεση των ναών», που χρησιμοποιούν οι υποστηρικτές του «Ρωσικού Κόσμου», διαστρεβλώνει την πραγματικότητα, αφού αναφέρεται στη συνειδητή απόφαση μιας κοινότητας, η οποία λαμβάνεται κατόπιν ψηφοφορίας, να ενταχθεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας ενάντια στις επιθυμίες κάποιων κληρικών του Πατριαρχείου Μόσχας. Αλλά, για να είναι αποτελεσματικότερη η προπαγάνδα τους, οι ρωσόφιλοι προπαγανδιστές παραλείπουν να αναφερθούν σε αυτή τη νόμιμη διαδικασία.
Μέχρι σήμερα, καμία ενορία και κανένας ναός δεν έχει μεταβιβασθεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας κατά παράβαση των νόμων. Αλλά, όπως είναι αναμενόμενο, με οποιαδήποτε παρόμοια μεταβίβαση απογοητεύονται όσοι είναι αντίθετοι, τις περισσότερες φορές μόνο οι κληρικοί και ένας στενός κύκλος αφοσιωμένων σε αυτούς οπαδών. Από αυτή τη μειοψηφική μερίδα πολιτών το αφήγημα περί «διώξεων» και «κατασχέσεων» αναπαράγεται χωρίς καμία απολύτως νομική βάση, αλλά αποκλειστικά με λαϊκίστικα προπαγανδιστικά μέσα που στοχεύουν στο συναίσθημα και στη δημιουργία ψευδών εντυπώσεων.
Απόψεις ειδικών αναλυτών
- Το Συνέδριο στη Λαύρα του Κιέβου αποτελεί μέρος μιας ευρείας κλίμακας ειδικής επιχείρησης υβριδικού πολέμου πληροφοριών και χειραγώγησης, ο τελικός στόχος της οποίας είναι να ματαιώσει την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου στο Κίεβο για τους εορτασμούς της 30ής επετείου της Ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, έγραψε ο ειδικός στρατιωτικός και πολιτικός αναλυτής Αλέξανδρος Κοβαλένκο.
- Ο Αρχιμανδρίτης Σωφρόνιος της Μητροπόλεως Βίνιτσας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας κατηγόρησε τα ηγετικά στελέχη της εν Ουκρανία Ρωσικής Εκκλησίας, που συμμετείχαν σε αυτό το Συνέδριο, ότι διέπραξαν την αμαρτία της ψευδομαρτυρίας, την αμαρτία του ψεύδους. Σύμφωνα με τον π. Σωφρόνιο, εάν εξετάσουμε με προσοχή τα πράγματα, οι συγκρούσεις που γίνονται στις διάφορες κοινότητες-ενορίες οφείλονται στο γεγονός ότι οι υποστηρικτές της Ρωσικής Εκκλησίας, που είναι η μειοψηφία, επιχειρούν να αγνοήσουν την πλειοψηφία των πιστών, καταφρονώντας τους Νόμους της Ουκρανίας και υπηρετώντας τα συμφέροντα ενός άλλου κράτους. Ο π. Σωφρόνιος μάλιστα δημοσίευσε αρκετές φωτογραφίες από ακολουθίες στον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στη Βίνιτσα, ο οποίος, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της εν Ουκρανία Ρωσικής Εκκλησίας, δήθεν κατασχέθηκε «από τους σχισματικούς» της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας. Οι φωτογραφίες αυτές δείχνουν πόσο γεμάτος από πιστούς είναι ο ναός, καταδεικνύοντας ότι η μεγάλη πλειοψηφία της κοινότητας τάχθηκε νόμιμα με την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.
- Ο ιερέας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας π. Ιβάν Σιδόρ σημείωσε ότι καμία κοινότητα δεν επέστρεψε στη Ρωσική Εκκλησία, οπότε δεν είναι δυνατόν να γίνεται λόγος για «διώξεις». Επιπλέον, 10 ιερείς από την περιοχή του Βολύν εντάχθηκαν μαζί με τις κοινότητές τους στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.
- Ο θεολόγος Αλέξανδρος Γιεφρεμένκο αποκάλεσε το Συνέδριο ένα πανηγύρι ψεύδους και υποκρισίας κάτω από τον τρούλο του Πατριαρχείου της Μόσχας. Είναι πεπεισμένος ότι στο Συνέδριο θα παρουσιαστούν προκατασκευασμένα συμπεράσματα και εκκλήσεις, τα οποία η εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία θα χρησιμοποιήσει στο μέλλον για να ισχυριστεί ότι «το Ουκρανικό Κράτος είναι κακό» και ότι «η Ρωσική Εκκλησία στην Ουκρανία διώκεται», ενώ ο κύριος σκοπός αυτού του φόρουμ είναι να ματαιωθεί η επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου στην Ουκρανία.
- Επιπλέον, η εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία αντιτάχθηκε σε ένα νόμο που θα αναστείλει τις δραστηριότητες εκείνων των εκκλησιαστικών δομών οι οποίες απειλούν την κυριαρχία της Ουκρανίας. Και ο εκπρόσωπος της Ρωσικής Εκκλησίας, πρωθιερέας Νικόλαος Ντανιλέβιτς, είπε ακόμη ότι είναι έτοιμοι να συγκεντρώσουν 20 εκατομμύρια ανθρώπους σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην περίπτωση που οι Ουκρανικές Αρχές συνεχίσουν «να ασκούν πίεση» στην εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία. Όλα αυτά συνιστούν μια σαφέστατη απειλή κατά του Κράτους Δικαίου, της Ανεξαρτησίας, της Κυριαρχίας και της Σταθερότητας της Ουκρανίας και υπαγορεύονται από τις εντολές ενός κράτους που εδώ και 7 χρόνια είναι επιτιθέμενο κατά της Ουκρανίας: τη Ρωσική Ομοσπονδία.