Η επίσημη ιστοσελίδα της Ουκρανικής Εκκλησία δημοσίευσε την επιστολή του Προκαθήμενου της Ουκρανικής Εκκλησίας Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφάνιου προς τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο Β΄ σε σχέση με την παράνομη εισπήδηση του Πατριαρχείου Μόσχας στην Κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, με την ίδρυση «εξαρχίας» στην Αφρική. Το κείμενο έχει ως εξής:
Μακαριώτατε και Θειώτατε Πάπα και Πατριάρχα Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, εν Χριστώ τω Θεώ λίαν αγαπητέ και περιπόθητε αδελφέ και συλλειτουργέ της ημών Μετριότητος κύριε κύριε ΘΕΌΔΩΡΕ, την Υμετέραν Θειοτάτην Μακαριότητα αδελφικώς εν Κυρίω περιπτυσσόμενοι, υπερήδιστα προσαγορεύομεν.
Με βαθειά θλίψη και πόνο στην ύπαρξή μας, πληροφορηθήκαμε σχετικά με τις άνομες, φαύλες και ασεβείς αποφάσεις που έλαβε η Εκκλησία της Ρωσσίας επιτιθέμενη στα κανονικά όρια του Ιερού και Παλαιφάτου Αποστολικού Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. Με αυτές, ο Πατριάρχης Ρωσσίας και η Σύνοδος υπό την ηγεσία του παραβίασαν κατάφωρα και αδικαιολόγητα τους Ιερούς Κανόνες και ιδιαίτερα τον 6ο Κανόνα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου.
Γνωρίζουμε καλά ότι οι ενέργειες του Πατριάρχη πάσης Ρωσσίας Κυρίλλου για την ίδρυση μιας λεγόμενης εξαρχίας στην Αφρική δεν έχουν κανένα κανονικό, ποιμαντικό ή ακόμη και χριστιανικό κίνητρο, αλλά βασίζονται αποκλειστικά στην εκδίκηση κατά της Μακαριότητός Σας και του Πατριαρχείου, του οποίου ηγείσθε, για την κανονική κοινωνία Σας με την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Ως εκ τούτου, προσυπογράφουμε πλήρως όλες τις αξιολογήσεις και αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας σχετικά με το θέμα αυτό.
Εμείς στην Ουκρανία βιώσαμε -και συνεχίζουμε να βιώνουμε- το βάρος των αντικανονικών ενεργειών του Πατριαρχείου Μόσχας. Το Πατριαρχείο Μόσχας ιδρύθηκε με απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη και των Παλαιφάτων Πατριαρχείων προς τα τέλη του 16ου αιώνα ως Πατριαρχείο των «Υπερβορείων Μερών» εντός των ορίων του Βασιλείου της Μοσχοβίας και δεν περιελάμβανε τη Μητρόπολη Κιέβου, η οποία από την αρχή της ήταν αρχιεπισκοπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ωστόσο, όπως είναι γνωστό, στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα, εκμεταλλευόμενο τις δύσκολες συνθήκες και στηριζόμενο στην πολιτική δύναμη των τσάρων, το Πατριαρχείο Μόσχας εισέβαλε στη Μητρόπολη Κιέβου. Ακριβώς όπως ο Μητροπολίτης Λεωνίδας της Ρωσσικής Εκκλησίας διορίστηκε έξαρχος στην Αφρική, εκείνη την εποχή το Πατριαρχείο Μόσχας χειροτόνησε επίσκοπο τον Μεθόδιο, ένα ιερέα από την Ουκρανία, και τον διόρισε ως «Τοποτηρητή της Μητροπόλεως Κιέβου» στην κανονική επικράτεια του ζώντος Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ρως Ιωσήφ. Για αυτή τη μεγάλη ανομία ο Μεθόδιος αναθεματίστηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Αυτό είναι το ιστορικό ορόσημο από το οποίο ξεκίνησε η εισβολή του Πατριαρχείου Μόσχας στα κανονικά όρια της Μητροπόλεως του Κιέβου, μια εισβολή που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το Πατριαρχείο Μόσχας και η κυβέρνηση των τσάρων κατέλαβαν την εξουσία στη Μητρόπολη του Κιέβου, όπως τώρα προσπαθούν να καταλάβουν την εξουσία στην Αφρική. Το υπομείναμε αυτό για περισσότερα από 300 χρόνια, έως ότου ο Οικουμενικός Πατριάρχης έβαλε δεόντως τέλος σε μια τέτοια ανομία συγκαλώντας την Ενωτική Σύνοδο της Εκκλησίας της Ουκρανίας και παραχωρώντας του Τόμο αυτοκεφαλίας.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε τις πολλές άλλες περιπτώσεις όπου η Εκκλησία της Ρωσσίας εισέβαλε σε εδάφη και παραβίασε τους κανόνες. Χωρίς καμία βάση, αυτή η Εκκλησία και το Ρωσσικό κράτος τον 18ο αιώνα εισέβαλαν στη Μητρόπολη Κριμαίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τον 19ο αιώνα σε αυτήν της αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Γεωργίας και στη Βεσσαραβία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Επιπλέον, τα αρχεία του Πατριαρχείου Μόσχας και της κυβέρνησης του Στάλιν αποκαλύπτουν σαφή σχέδια για τη σύγκληση μιας λεγόμενης Οικουμενικής Συνόδου μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με σκοπό την ανακήρυξη του Πατριάρχη Μόσχας ως «Οικουμενικού» Πατριάρχη.
Όλα αυτά και πολλά άλλα γεγονότα και παραδείγματα παράνομων και αντικανονικών ενεργειών της Εκκλησίας της Ρωσσίας, τόσο στο παρελθόν όσο και σήμερα, συμπεριλαμβανομένης της υποκίνησης εχθρότητας και διαφορών εντός των Εκκλησιών της Κύπρου και της Ελλάδας κατά τα τελευταία τρία έτη, ξεκάθαρα απαιτούν κατάλληλη κανονική αξιολόγηση. Είμαστε, ωστόσο, βέβαιοι ότι το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, μαζί με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και άλλους σοφούς Πατριάρχες και Προκαθημένους των Αγίων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, θα βρουν την κατάλληλη κανονική λύση στην παρούσα κατάσταση, που θα σταματήσει τις προσπάθειες του Πατριαρχείου Μόσχας να δημιουργήσει στη Μόσχα το αντίστοιχο ενός Καθολικού Πάπα και να μετατρέψει την ίδια την Ορθοδοξία σε μια εθνοκεντρική Ρωσσική αίρεση.
Διαβεβαιώνουμε τη Μακαριότητά Σας για την αδελφική μας αγάπη, την υποστήριξη και τις προσευχές μας!
Της Υμετέρας Θειοτάτης Μακαριότητος
αγαπητός εν Χριστώ αδελφός
Επιφάνιος,
Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας
Κίεβον,
15 Ιανουαρίου 2022
