Στις 28 Νοεμβρίου ο Έξαρχος του Οικουμενικού Πατριάρχη στην Ουκρανία, Επίσκοπος Κομάνων Μιχαήλ τέλεσε Θεία Λειτουργία στον Σταυροπηγιακό ναό του Αγίου Ανδρέα στο Κίεβο. Μαζί του συλλειτούργησαν οι ιερείς Βίκτορ Μαρτίνενκο και Παβλό Σοκολόβσκι. Μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου ο Επίσκοπος Μιχαήλ απευθύνθηκε με κήρυγμα στους πιστούς, στο οποίο αναφέρθηκε στον τρόπο που πρέπει να συμπεριφέρονται οι χριστιανοί στους συνανθρώπους τους, αναφερόμενος στο παράδειγμα του Καλού Σαμαρείτη. Όπως τόνισε, δεν πρέπει να περιμένουμε ανταλλάγματα όταν κάνουμε καλό στους άλλους και να προσπαθούμε να μην θυμώνουμε όταν οι άλλοι δεν αντιδρούν με τον τρόπο που περιμένουμε.
«Αγαπητοί φίλοι, διαβάζοντας ξανά και ξανά τις σελίδες του Αγίου Ευαγγελίου διαπιστώνουμε ότι είναι ένα πρακτικό βιβλίο. Δεν πρόκειται για κάποια συλλογή ηθικολογικών συμβουλών, γιατί σήμερα βλέπουμε (σ.σ. στο συγκεκριμένο απόσπασμα του Ευαγγελίου) ότι ο Κύριος Ιησούς Χριστός προσεγγίζεται από έναν νομικό, όχι απλώς έναν απλό άνθρωπο που πηγαίνει στη συναγωγή, αλλά έναν νομικό που μελέτησε το νόμο σε όλη του τη ζωή και Τον ρωτά ένα φαινομενικά απλό πράγμα – η ερώτηση που είχε τεθεί πιο συχνά στον Κύριο: “Πώς να σωθεί;”» – είπε στο κήρυγμά του ο Επίσκοπος Μιχαήλ.
«Ο Κύριος δεν του απάντησε τίποτα καινούριο. Εκείνος εφιστά την προσοχή του στο Νόμο και λέει: και λέει: “Τι διαβάζεις στο νόμο;” Ο Κύριος του λέει τα λόγια από την Αγία Γραφή, όπου αναφέρεται: “Αγάπα τον Κύριο τον Θεό σου με όλη την καρδιά σου και τον πλησίον σου σαν τον εαυτό σου”. Εκείνος ο άνθρωπος ντράπηκε και, όπως είναι γραμμένο στο Ευαγγέλιο, “προσπαθώντας να δικαιολογήσει τον εαυτό του” δηλαδή κατάλαβε την αστειότητα του ερωτήματός του. Όλη τη ζωή του μάθαινε τις Γραφές και δεν ξέρει την απάντηση σε ένα τόσο απλό ερώτημα. Και λέει: “Και ποιός είναι ο πλησίον μου;
Και τότε ο Σωτήρας κάνει εκείνο που έκανε πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, όταν οι άνθρωποι δυσκολεύονταν να καταλάβουν τις υψηλές Θεϊκές Αλήθειες της Θείας Αποκάλυψης. Εκείνος (ο Θεός) του διηγείται μια παραβολή ώστε σε προσιτή μορφή να του εξηγήσει ποιος είναι ο πλησίον» είπε ο Έξαρχος στο κήρυγμά του.
Σύμφωνα με τα λόγια του Επισκόπου, σε αυτή την ιστορία λαμβάνουμε άλλη μια μαρτυρία σχετικά με το γιατί η Εκκλησία μας καλεί να διαβάζουμε καθημερινά τις Αγίες Γραφές. «Ο νομικός διάβαζε τις Γραφές όλη του τη ζωή και παρόλα αυτά είχε είχε μια ερώτηση, κάτι που δεν καταλάβαινε. Χρειαζόταν μια πρακτική εξήγηση. Με τον ίδιο τρόπο, καθώς διαβάζουμε τις Γραφές, καθοδηγούμε τον εαυτό μας κάθε μέρα. Καθοδηγούμε στη Θεία Αποκάλυψη, στον Λόγο του Θεού, όχι για να καυχιόμαστε ότι έχουμε διαβάσει τη Βίβλο 10-15 φορές στη ζωή μας. Οχι. Όλα όσα διαβάζουμε στις Γραφές είναι ένα μάθημα για εμάς και ένα κάλεσμα στη ζωή, σύμφωνα με όσα μας διδάσκει ο Κύριος».
Ο Επίσκοπος Κομάνων επεσήμανε ότι ο Κύριος σήμερα μας διηγείται για την στάση προς τον πλησίον και εξηγεί ποιος είναι ο πλησίον. «Με έκπληξη διαπιστώνουμε για τον εαυτό μας ότι ο πλησίον μας είναι ο κάθε άνθρωπος που συναντάμε στη ζωή μας. Ο Κύριος το έδειξε με τέτοια παράδοξα παραδείγματα. Έφερε ως παράδειγμά έναν Ιουδαίο, ο οποίος βρέθηκε στα χέρια ληστών, και ενός Σαμαρείτη», δηλαδή δύο εκπροσώπους εχθρικών λαών, οι οποίοι δεν αγαπούσαν ο ένας τον άλλον καθώς οι Ιουδαίοι θεωρούσαν τους Σαμαρείτες κατώτερους και δεν επικοινωνούσαν μαζί τους, εξήγησε ο Έξαρχος συνεχίζοντας:
«Βλέπουμε κάτι περίεργο, ο Ιουδαίος, ο οποίος βρέθηκε σε συμφορά, λαμβάνει βοήθεια όχι από τους συμπατριώτες του, οι οποίοι τον προσπέρασαν και συνέχισαν το δρόμο τους, αλλά από έναν άνθρωπο που -όπως μπορούμε να υποθέσουμε- ο ίδιος τον αντιμετώπιζε με απόλυτη απαξίωση». Μπορεί μάλιστα ο Ιουδαίος και ο Σαμαρείτης να είχαν συναντηθεί και παλιότερα και ακόμα και να είχαν διαφωνήσει ή συγκρουστεί.
«Βλέπουμε ότι ο Σαμαρείτης, που είχε κάθε δικαίωμα να παραμελήσει τις ανάγκες αυτού του ανθρώπου, που έπεσε στα χέρια ληστών, είναι ο μόνος που τον βοηθάει», είπε ο Έξαρχος. Ο Σαμαρείτης πήγε το θύμα σε ένα ξενοδοχείο και του έδωσε τα χρήματά του και ο Εβραίος μπορεί να μην τον άκουσε ούτε να τον είδε όταν τον μετέφεραν επειδή ήταν αναίσθητος. «Συγκεκριμένα δεν είναι ο ορθόδοξος που θεωρούσε ότι ανήκει στον εκλεκτό λαό του Θεού, όχι αυτός που διάβαζε τις Γραφές, οι ιερείς που περνούσαν από δίπλα του, αλλά ο Σαμαρείτης που τον περιφρονούσαν και τον θεωρούσαν άνθρωπο δεύτερης κατηγορίας εκείνος που ακολούθησε την Εντολή για την αγάπη προς τον πλησίον».
«Είναι σπουδαίο, γιατί χωρίς να επικοινωνεί απευθείας με το θύμα, ο Σαμαρείτης ήρθε πιο κοντά του και πιο κοντά στον Θεό. Αυτό θα μπορούσε να είναι το τέλος (της ιστορίας). Να λέγαμε τι καλό παράδειγμα, τι καλή οδηγία, να ακολουθήσουμε όλοι μας ωστόσο υπάρχει ένα “αλλά”. Ο άνθρωπος δεν είναι σταθερός στη συμπεριφορά του, ο άνθρωπος δεν είναι σταθερός στις σκέψεις του, ο άνθρωπος δεν είναι σταθερός στις προθέσεις του. Και υπάρχει το ερώτημα: “Τι να κάνουμε αν εμείς ενεργούμε σαν τον Σαμαρείτη και κάποιος το εκμεταλλεύεται;» – ρώτησε ο επίσκοπος.
Μέσα από τους πιστούς που άκουγαν το κήρυγμα μία γυναίκα απάντησε στον Έξαρχο: «Πρέπει ορισμένες φορές να λέμε “όχι”».
«Σωστά, καλή σκέψη. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί κανείς να υποδείξει στον άνθρωπο τα όρια μιας τέτοιας συμπεριφοράς και βέβαια εμείς δεν μπορούμε να υποχρεώσουμε τον άλλο άνθρωπο να αγαπάει τον εαυτό του, δεν μπορούμε να ελέγχουμε τις προθέσεις ενός άλλου ανθρώπου αλλά μπορούμε να ελέγχουμε τον εαυτό μας. Καθώς ο Σαμαρείτης δεν είχε άμεση επαφή με το θύμα, το υποθέσαμε και εδώ. Πρέπει πρώτα να ελέγχει κανείς τον εαυτό του. Κατά τη γνώμη μου, – λέει ο επίσκοπος Κομάν Μιχαήλ, – σε αυτή την περίπτωση αρκεί να μην ευχόμαστε σε έναν άνθρωπο κακό, να μην αισθανόμαστε μίσος για αυτόν. Δεν θα πούμε σε άλλο άτομο πώς να ενεργεί, τι να κάνει, πώς να ζει. Αλλά το ερώτημα παραμένει για εμάς: τι κάνουμε εμείς; Και, επομένως, όταν ενεργούμε με χριστιανικό τρόπο, όταν δεν ευχόμαστε κακό σε έναν άνθρωπο, όταν δεν νιώθουμε μίσος γι’ αυτόν, είναι, πρώτον, πολύ μεγάλο βήμα και δεύτερον, είναι πολύ σημαντικό βήμα στην προσωπική μας ανάπτυξη. Τουλάχιστον από την πλευρά μας, προσπαθούμε να κάνουμε τα πάντα για το καλύτερο και τα υπόλοιπα παραμένουν στο χέρι του (άλλου ανθρώπου)».
Ο Επίσκοπος Κομάνων ζήτησε να σημειώσουμε ότι η παραβολή δεν λέει ότι όταν γύρισε ο Σαμαρείτης, που ίσως να έδωσε το περίσσευμα των εξόδων στον υπεύθυνο του ξενοδοχείου, ξεκίνησε να αναζητά τον Ιουδαίο για να του ζητήσει ευχαριστίες, φιλικές σχέσεις ή άλλα ευεργετήματα – όχι, απλώς βοήθησε και έφυγε.
«Έτσι πρέπει να βοηθάμε όσο το δυνατόν περισσότερο τους ανθρώπους που συναντάμε στη ζωή μας. Δεν έχει σημασία αν μας ευχαριστούν, αν δεν μας ευχαριστούν, είτε μας φέρονται ευγενικά είτε όχι, φιλικά ή εχθρικά, καλούμαστε να φερθούμε σαν αυτόν τον ελεήμονα Σαμαρείτη. Είθε ο Κύριος να δώσει δύναμη στον καθένα μας, να μην θυμώνουμε όταν δεν μας καταλαβαίνουν, να μας δίνει κατανόηση για τους άλλους ανθρώπους και να μην μισούμε τους άλλους όταν κάνουν πράγματα που δεν περιμέναμε. Ευχαριστούμε τον Θεό για όλα και πάντα να ελέγχουμε τον εαυτό μας, αν συμπεριφερόμαστε σαν το Σαμαρείτη, αν αγαπάμε τον πλησίον μας. Αυτό είναι το κύριο ερώτημα στη ζωή μας. Αμήν», είπε συνοψίζοντας ο έξαρχος του Οικουμενικού Πατριάρχη Επίσκοπος Μιχαήλ.
