Οι κινήσεις και οι δηλώσεις των επικεφαλείς της Ρωσικής Εκκλησίας, οι δηλώσεις των στελεχών της ρωσικής κυβέρνησης και οι διαρροές στα ΜΜΕ της ρωσικής προπαγάνδας έδωσαν τη δυνατότητα να καταλάβουμε ολόκληρο το σχέδιο, για την υλοποίηση του οποίου τον περασμένο Ιούλιο δαπανήθηκαν τεράστια ποσά. Η σταυρο-πορεία (λιτανεία) που οργανώθηκε και πραγματοποιήθηκε από την εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία, και για την οποία η Μόσχα διέθεσε κολοσσιαία χρηματική και επικοινωνιακή στήριξη, έπρεπε -σύμφωνα με το σχέδιο- να προκαλέσει τεράστιες μετατοπίσεις στον ορθόδοξο κόσμο.
Μετά από μια καταστροφική αποτυχία στην περσινή συνάντηση στο Αμμάν της Ιορδανίας, στην οποία συμμετείχαν μόνο τρεις αρχηγοί άλλων ορθοδόξων Εκκλησιών, το Πατριαρχείο Μόσχας, όπως και το Κρεμλίνο, συνεχίζει να προσπαθεί να ανατρέψει τη ζυγαριά του Ορθοδόξου κόσμου. Από τον περασμένο Απρίλιο, παρά την περσινή αποτυχία, εκπρόσωποι του Πατριαρχείου Μόσχας μίλησαν για την ανάγκη να συνεχιστεί αυτή η μορφή «δια-εκκλησιαστικής επικοινωνίας». Και τον Ιούνιο του 2021, ο Πρέσβης της Ρωσικής Ομοσπονδίας στο Ισραήλ Ανατόλι Βίκτοροβ συναντήθηκε με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο και συζήτησε μαζί του τη δυνατότητα σύγκλησης του «Αμμάν -2» – δεύτερης απόπειρας του Πατριαρχείου Μόσχας να κλονίσει τις θέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Ωστόσο για την επιτυχία του «Αμμάν-2» το Πατριαρχείο Μόσχας πρέπει με κάποιον τρόπο να ανεβάσει τον αριθμό των συμμετεχόντων αυτής της, όχι και τόσο νόμιμης -βάσει των εκκλησιαστικών κανόνων- συγκέντρωσης. Θυμίζουμε ότι πέρυσι, εκτός από τον ίδιο τον Κύριλλο, στην συνάντηση του Αμμάν, μετείχαν ο Πατριάρχης των Ιεροσολύμων Θεόφιλος (ως οικοδεσπότης), ο Πατριάρχης Σερβίας Ειρηναίος και ο Μητροπολίτης Ροστισλάβ της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Τσεχίας και Σλοβακίας. Οι Εκκλησίες της Ρουμανίας και της Πολωνίας έστειλαν εκπροσώπους τους αλλά όχι τους προκαθήμενους.
Είναι προφανές ότι με τέτοια σύνθεση δεν είναι δυνατόν να ακυρωθεί η αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας και να «καταδικαστούν» οι αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Προκειμένου και άλλες ορθόδοξες Εκκλησίες να πάρουν την απόφαση να συμμετάσχουν στο «Αμμάν – 2», σύμφωνα με τη σκέψη του Κρεμλίνου, χρειαζόταν κάποια απροσδόκητη και σημαντική αφορμή, η οποία θα τραβούσε το ενδιαφέρον της παγκόσμιας ορθοδοξίας.
Εδώ λοιπόν ήταν χρήσιμη η λιτανεία στις 27 Ιουλίου 2021, που πραγματοποιήθηκε στο Κίεβο από την εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία, με την οικονομική υποστήριξη της Μόσχας και του φιλορώσου πολιτικού – διακόνου του εν Ουκρανία Πατριαρχείου Μόσχας – Βαντίμ Νοβίνσκι.
Με το πέρας της σταυρο – πορείας η ρωσική προπαγάνδα πανηγυρίζει ότι συγκεντρώθηκαν 350.000 ορθόδοξοι Ουκρανοί (30-55.000 με βάση άλλες πηγές), οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν κατά του Τόμου Αυτοκεφαλίας και της επίσκεψης Βαρθολομαίου στην Ουκρανία και εμφανίστηκαν υπέρ της εκκλησιαστικής ενότητας της του Κιέβου με τη Μόσχα.
Τα σημερινά επιχειρήματα της ρωσικής προπαγάνδας είναι απλά και κατανοητά:
- «Όταν άλλες εκκλησίες υπέπεσαν στην ομαδική υστερία, μπήκαν σε καραντίνα και έκλεισαν τους ναούς, η Ρωσική Εκκλησία διατήρησε την δύναμη της πίστης και έβγαλε χιλιάδες ατρόμητους πιστούς στη μάχη για την εκκλησιαστική κανονικότητα»,
- «οι Ουκρανοί ορθόδοξοι δεν χρειάζονται Τόμο Αυτοκεφαλίας»,
- «Οι περισσότεροι πιστοί στην Ουκρανία υπάγονται στο Πατριαρχείο Μόσχας και την ίδια ώρα οι ναοί της Ουκρανικής Εκκλησίας είναι άδειοι».
Ως αποτέλεσμα, τα ενημερωτικά δίκτυα που ελέγχονται από τη Ρωσική Εκκλησία ήδη «ενημερώνουν» ότι η σταυρο-πορεία της 27ης Ιουλίου ενέπνευσε τους ιεράρχες άλλων Τοπικών Εκκλησιών, οι οποίοι -όπως λένε- άρχισαν να βλέπουν διαφορετικά τις πράξεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στρεφόμενοι προς τη Ρωσική Εκκλησία.
Ενδεικτικά, το προπαγανδιστικό telegram – κανάλι «Правблог» μιλάει ξεκάθαρα για την «έκτακτη ανάγκη» να συγκληθεί το «Αμμάν-2», όσο είναι ακόμα νωπές οι μνήμες για την «επικράτηση της πραγματικής ορθοδοξίας στο Κίεβο». Σύμφωνα με την άποψη που έχουν οι φιλο-ρώσοι προπαγανδιστές, η πολυπληθής σταυρο-πορεία του Κιέβου υποκινεί τους ιεράρχες άλλων Εκκλησιών σε πιο θαρραλέες εκτιμήσεις όσον αφορά τη δράση του Οικουμενικού Πατριαρχείου και μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των συμμετεχόντων στην Ιορδανία.
Ωστόσο, το Κρεμλίνο ξεχνά μερικές σημαντικές λεπτομέρειες. Είναι σαφές σε όλους ότι η λιτανεία στο Κίεβο δεν είναι η ενσάρκωση της πίστης στην πιο αγνή της μορφή. Οι φιλο-Ρώσοι πολιτικοί ήταν στο πλάι του Μητροπολίτη Ονούφριου, τον επικεφαλής της Ρωσικής Εκκλησίας στην Ουκρανία. Δεν είναι μυστικό ότι όλα τα έξοδα, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς των πιστών στην πρωτεύουσα, χρηματοδοτήθηκαν από ρωσικά κεφάλαια μέσω των ίδιων φιλορώσων πολιτικών. Τα συνθήματα στα πανό που έφεραν οι πιστοί στην λιτανεία ήταν γεμάτα πολιτικά συνθήματα.
Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς το πως θα ήταν η σταυρο-πορεία αυτή αν είχε οργανωθεί αποκλειστικά πάνω στα αισθήματα πίστης και αγάπης προς την Εκκλησία, χωρίς να ρωσικά λεφτά και την στήριξη φιλο-ρώσων πολιτικών. Μπορούμε να εκλάβουμε αυτή την σταυρο-πορεία κυρίως ως πολιτική δράση, κρυμμένη με σταυρούς και προσευχές μέσα σε μια σημαντική θρησκευτική εορτή.
Για το τέλος να σημειώσουμε ότι το αποτύπωμα της «πολιτικής ορθοδοξίας» που αφήνει η λιτανεία της 27ης Ιουλίου μαρτυρά πως και η σχεδιαζόμενη συνάντηση «Αμμάν-2» θα είναι περισσότερο πολιτικού και όχι χρησκευτικού χαρακτήρα.
Ως εκ τούτου, η χαρά των Ρώσων προπαγανδιστών μοιάζει να είναι πολύ πρόωρη, καθώς ενδέχεται η συνάντηση «Αμμάν-2» να μετατραπεί σε ακόμα μεγαλύτερη αποτυχία για το Πατριαρχείο Μόσχας ακόμα και από το «Αμμάν-1».
