Σοβαρά ερωτήματα εγείρουν τα λόγια του επικεφαλής της Πολωνικής Εκκλησίας, ο οποίος -απευθυνόμενος στον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο- ευχήθηκε την «καταστροφή του κακού» εννοώντας τις εκκλησιαστικές εξελίξεις στην Ουκρανία. Η ευχετήρια επιστολή δημοσιοποιήθηκε στην ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Μόσχας και αφορούσε την επέτειο των 14ων ετών από την ενθρόνιση του Κύριλλου. Ελάχιστοι ήταν εκείνοι, οι οποίοι απέστειλαν ευχές στον Κύριλλο, μεταξύ τους οι δικτάτορες της Ρωσίας και Λευκορωσίας Β. Πούτιν και Α. Λουκασένκο.
Η Πολωνική Εκκλησία δεν δημοσιοποίησε την εν λόγω επιστολή και η συγκεκριμένη έγινε γνωστή από ανάρτηση του Πατριαρχείου Μόσχας και όχι από τους Πολωνούς. Σε αυτήν ο Μητροπολίτης Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας Σάββας λέει μεταξύ άλλων «Πιστεύουμε βαθιά ότι το κακό, που καταστρέφει τον Θείο εκκλησιαστικό οργανισμό θα καταστραφεί από τον νικητή του θανάτου και της κόλασης Χριστό». Από αυτά τα λόγια και τη γενικότερη λογική της επιστολής γίνεται φανερό ότι ο Σάββας αναφέρεται στην πορεία που έχει επιλέξει η Ουκρανία όσον αφορά τα εκκλησιαστικά θέματα.
Ο Πολωνός ιεράρχης ευχήθηκε στον Κύριλλο «χρόνια πολλά… υγεία και όλα τα καλά» και έστειλε «τους πιο εγκάρδιους, αδελφικούς χαιρετισμούς και ευχές». Δήλωσε μάλιστα ότι επί Κυρίλλου η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία «λάμπει με πνευματική αναβίωση» και ότι αποτελεί παράδειγμα για άλλους. Είπε επίσης ότι στους εχθρούς δεν αρέσει η σταθερότητα της Εκκλησίας και επιδιώκουν να την καταστρέψουν, και αυτό που συνέβη στην Ουκρανία είναι ένα ξεκάθαρο παράδειγμα. Πιθανώς ο επικεφαλής της Πολωνικής Εκκλησίας, που έλαβε Αυτοκεφαλία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις αρχές του 20ού αιώνα, αναφέρεται στην παραχώρηση του Τόμου Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανική Εκκλησία.
Όπως αναμενόταν, αυτή η επιστολή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Εκτός από το γεγονός ότι ο Σάββας παραβλέπει την αιματηρή εισβολή του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία και την στήριξη που παρείχε σε αυτήν το Πατριαρχείο Μόσχας και ο Κύριλλος προσωπικά, παραβλέπει επίσης ότι με τέτοιες δηλώσεις έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την στάση της συντριπτικής πλειοψηφίας των Πολωνών, οι οποίοι καταδικάζουν απερίφραστα τις κινήσεις των Ρώσων.
Η Πολωνική εκκλησιαστική ιστοσελίδα Ekumenizm.pl γράφει σχετικά: «Στο πλαίσιο αυτών των γεγονότων, οι ευχές του επικεφαλής της Πολωνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας όχι μόνο εκπλήσσουν, αλλά και τρομάζουν με την εγκαρδιότητα και την αναγνώριση των πράξεων του Κύριλλου». «Όπως η Ρωσία του Πούτιν στέλνει ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε πόλεις και χωριά της Ουκρανίας, η Ορθόδοξη Εκκλησία υπό την ηγεσία του Κύριλλου βομβαρδίζει και μολύνει τους Ορθόδοξους και ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο με φασιστική ιδεολογία και προπαγάνδα του Κρεμλίνου», προσθέτει ο αρχισυντάκτης της πολωνικής πύλης Ekumenizm.pl.»
«Με απογοητεύει αυτή η επιστολή, ειδικά επειδή είναι άλλη μια περίπτωση που η ηγεσία της Πολωνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας τάσσεται ανοιχτά στο πλευρό του Πατριαρχείου Μόσχας», σχολιάζει ο Πάτρικ Πανασιούκ, ειδικός στην Ορθοδοξία και πρόεδρος του Ιδρύματος Αγία Μαρίνα. «Μου φάνηκε ότι έγιναν αλλαγές στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Νόμιζα ότι θα υπάρξει απομάκρυνση από το “ρωσικό κόσμο” και θα επιστρέψουμε στην Ελλάδα – απ’ όπου κατάγεται η πολωνική και η ουκρανική ορθοδοξία. Δυστυχώς, η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Πολωνία γίνεται αναμεταδότης της αφήγησης του Πατριαρχείου Μόσχας, ειδικά στο θέμα της αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας», προσθέτει.
Ο Πανασιούκ σημειώνει ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η Πολωνική Ορθόδοξη Εκκλησία κρατά μυστικές τις επαφές της με τη Μόσχα, ενώ η Μόσχα, με τη σειρά της, καυχιέται πρόθυμα για την υποστήριξη της Βαρσοβίας: «Μοιάζει με μια κατάσταση όπου η μία ή και οι δύο πλευρές στην Πολωνία προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα κύμα και να εξαγριώσουν την πολωνική κοινή γνώμη εναντίον των Ορθοδόξων. Τότε η Ρωσία θα είχε την τέλεια δικαιολογία να αναμειχθεί στις υποθέσεις της Πολωνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ισχυριζόμενη ότι προστατεύει τους Ορθοδόξους που διώκονται από το πολωνικό κράτος» σημειώνει.
